image1

Recycling vroeger en nu


Hergebruik van glasscherven gaat verder terug in de geschiedenis dan u misschien denkt. In Roermond hebben archeologen in 2011, bij een opgraving in de binnenstad, ruim 1.200 kilo glas gevonden. Dit glas kwam uit de 13e tot en met de 16e eeuw. Maar al veel eerder werden scherven gebruikt om nieuw glas te maken. Er zijn Fenicische scheepswrakken gevonden met glasscherven als lading. Die schepen dateren van het begin van onze jaartelling. Ook op oude afbeeldingen van glasovens is te zien dat mensen scherven maken.

Scherven voor hergebruik: handelswaar

Door de eeuwen heen zijn scherven handelswaar, omdat ze grondstof zijn voor nieuw glas. Italiaanse glashandelaren die flessen en glazen verkochten, namen als betaling ook scherven aan. In de 18e eeuw was het in de stad Veere verboden om scherven uit te voeren: dat was nodig voor de eigen glasfabriek.

Miljoenen glasscherven opgegraven in Roermond

Bij de opgraving in Roermond vonden de archeologen anderhalf miljoen glasfragmenten. Daarvan bestaan 8.400 fragmenten uit uiterst zeldzaam gebrandschilderd vensterglas, waaronder het oudste gebrandschilderde glas dat in Nederland bewaard bleef. Het gaat volgens archeologen om de grootste en meest diverse collectie gebrandschilderd glas die ooit in Nederland is gevonden.

De archologen vonden het glas in de resten van een kelder van een pand dat verloren ging bij een grote stadsbrand in 1665. De archeologen denken dat daar eind 16e en begin 17e eeuw een glasbedrijf was gevestigd dat glasplaten maakte. De gevonden scherven waren volgens de archeologen bedoeld om opnieuw te gebruiken en om te smelten tot nieuwe platen.

Recycling in onze tijd

In Nederland recyclen we sinds de jaren zeventig van de vorige eeuw op grote schaal glas. In de jaren zestig werd statiegeld op potten en flessen grotendeels opgeheven. Om te voorkomen dat de toenemende hoeveelheid glazen verpakkingen zou leiden tot een afvalprobleem, waren maatregelen nodig. De overheid stimuleerde daarom het inzamelen van glas via een landelijk netwerk van glasbakken.

In 1972 werd de eerste glasbak geplaatst, op de Coolsingel in Rotterdam. Consumenten konden toen voor het eerst hun flessen en potten aanbieden voor recycling. De proef was een groot succes. Op dit moment is er een enorm landelijk netwerk van 25.000 glasbakken. De overheid heeft de afspraken over glasrecycling in Nederland vastgelegd in het Besluit beheer verpakkingen en papier en karton van 2006.

Voor het inzamelen van vlakglas bestond er tot 2000 nog geen systeem. Dat betekende dat vlakglasscherven vaak terechtkwamen bij het bouwafval en dus niet gerecyled konden worden.

Speciale recyclingfabrieken

Door het succes van de glasbak werd het mogelijk om glasscherven op grote schaal te verwerken tot grondstof voor nieuw glas. Daarvoor werden vanaf 1970 mechanische verwerkingsinstallaties gebouwd. In 1993 opende in Noord-Brabant een van de modernste recyclingfabrieken ter wereld: Maltha Glasrecycling. Via geavanceerde technieken wordt glas uit de glasbak gereinigd en geschikt gemaakt voor hergebruik. In 2001 opende Maltha in het Vlaamse Kaulille de eerste fabriek ter wereld die zich uitsluitend richtte op de recycling van vlakglas. Ondertussen recyclen meer bedrijven wereldwijd vlakglas.

Inzameling van vlakglas in Nederland

Rond de millenniumwisselling was de tijd rijp om een professioneel systeem op te zetten voor het inzamelen en recyclen van vlakglas. In 2000 namen de Nederlandse producenten van vlakglas het initiatief om zo'n systeem op te zetten, om zo te voldoen aan hun producentenverantwoordelijkheid. In 2000 voerden ze een proef uit in de noordelijke provincies van Nederland. Dat was een succes, en het toenmalige Ministerie van VROM keurde het inzamelsysteem en de financiering in december 2001 goed. Sindsdien wordt ook vlakglas op steeds grotere schaal landelijk ingezameld en gerecycled via het inzamelsysteem van Stichting Vlakglas Recycling Nederland.

Lees meer over de ontstaansgeschiedenis van Vlakglas Recycling Nederland